Какое «творчество» в богослужении? Не есть ли это рецидив «обновленчества»? Не надо злоупотреблять этой кличкой, ставшей в Русской Церкви синонимом предательства и распущенности в трагическом сочетании со светлыми идеями и высоким духовным обликом отдельных лиц.

Литургическое творчество – не «обновленчество» (много было бы ему чести), а нормальная жизнь Церкви. Даже поверхностное знакомство с предметом убеждает, что богослужение церковное никогда не останавливалось в развитии, меняя только его интенсивность и формы. Непосредственное впечатление, что литургическое творчество иссякло – обман близкого зрения. Мы не замечаем, например, фактически происходящих все время изменений в практике русского богослужения и не оценили еще гениальных созданий церковного творчества в русской церковной живописи и музыке последнего века. Read more »

НЕТ НИЧЕГО ВЫШЕ ПРАВОСЛАВИЯ – и хотелось сказать дальше: нет ничего прекраснее православного обряда! Так это действительно и есть во многих славных достижениях православной литургики. С волнением и радостью вспоминаем мы их… «В храме стояще славы Твоея, на небеси стояти мним».
Но вот в целом ряде моментов Православие выражается в нашей литургике «не адекватно» — не явно, не благолепно, даже некрасиво, даже искаженно. Мы не можем утешиться отвлеченными рассуждениями о «внутренней красоте» Православия, о том, что «не во внешности дело», о том даже, что «эстетизм – признак упадка религии» (Гартманн), ит.п. Мы не можем отказаться от стремления к прекрасной форме, которая дух бережет; перед нами – реальные факты, когда внутренняя красота нашей святыни искажается несовершенством литургического ее выражения и когда именно это бывает одной из причин «упадка» религиозности… Read more »

Слава Богу, косьці целыя!

Здаецца, зламаў сабе рабро. Заўтра раньніцай пайду да траўматоляга…
Дапартызаніўся…

Паводле Лукаша 15
11 Яшчэ сказаў: у аднаго чалавека было два сыны;
12 і сказаў малодшы бацьку: тата! дай мне належную мне долю маёмасьці. І бацька падзяліў ім маёмасьць.
13 Праз колькі дзён малодшы сын, сабраўшы ўсё, пайшоў у далёкі край і там распусьціў маёмасьць сваю, жывучы распусна.
14 А калі ён пражыў усё, настаў вялікі голад у той краіне, і ён апынуўся ў нястачы;
15 і пайшоў, прыстаў да аднаго жыхара той краіны, а той паслаў яго на палі свае пасьвіць сьвіньні;
16 і ён рады быў напоўніць чэрава сваё струкамі, якія елі сьвіньні, але ніхто не даваў яму.
17 Апамятаўшыся, сказаў: колькі парабкаў у бацькі майго маюць лішкі хлеба, а я паміраю з голаду!
18 Устану, пайду да бацькі майго і скажу яму: тата! я зграшыў супроць неба і перад табою,
19 і ўжо ня варты называцца сынам тваім; прымі мяне ў лік парабкаў тваіх.
20 Устаў і пайшоў да бацькі свайго. І калі ён быў яшчэ далёка, убачыў яго бацька ягоны і ўмілажаліўся; і пабегшы, упаў яму на шыю і пацалаваў яго.
21 А сын сказаў яму: тата! я зграшыў супроць неба і перад табою, і ўжо ня варты называцца сынам тваім.
22 А бацька сказаў рабам сваім: прынясеце найлепшую вопратку і апранеце яго, і дайце пярсьцёнак на руку яму і абутак на ногі;
23 і прывядзеце ўкормленае цяля і закалеце: будзем есьці і весяліцца,
24 бо гэты сын мой быў мёртвы і ажыў, прападаў і знайшоўся. І пачалі весяліцца.
25 А старэйшы сын ягоны быў на полі; і вяртаючыся, калі наблізіўся да дома, пачуў сьпевы і весялосьць;
26 і паклікаўшы аднаго слугу, спытаўся: што гэта такое?
27 Той сказаў яму: брат твой прыйшоў, і бацька твой закалоў укормленае цяля, бо прыняў яго здаровага.
28 Ён угневаўся і не хацеў увайсьці. А бацька, выйшаўшы, клікаў яго.
29 Але ён сказаў у адказ бацьку: вось, я столькі гадоў служу табе і ніколі не пераступаў загаду твайго, але ты ніколі ня даў мне і казьляняці, каб мне павесяліцца зь сябрамі маімі;
30 а калі сын твой, вось гэты, распусьціўшы маёмасьць сваю з блудніцамі, прыйшоў, ты закалоў яму ўкормленае цяля.
31 А ён сказаў яму: сыне мой! ты заўсёды са мною, і ўсё маё ёсьць тваё;
32 а з таго трэба было радавацца і весяліцца, што брат твой гэты быў мёртвы і ажыў, прападаў і знайшоўся.

Чаму бацька так лёгка, нават з радасьцю, прыняў свайго малодшага сына, які кінуў яго, і потым яшчэ распусьціў долю сваёй маёмасьці, жывучы распусна?
Бязпрэчна, галоўнае тут любоў. Але сама любоў грунтуецца на разуменьні, ці можа наадварот — мае разуменне сваім вынікам. Можа самая цяжкая на зямле пакута гэта самотнасьць. Адзін чалавек не разумее іншага. І ня вельмі жадае разумець, калі гэта непасрэдна не датычыцца.яго ўласцівага інтарэса… І вось такі парадокс. Мы разумеем лепш за ўсё ня столькі блізкага нам чалавека, сколькі выпадковага спадарожніка. Бо мы ведаем — ён з намі да нашага прыпынку, і не далей. Ён знікне з нашага жыцця, і чым больш мы упэўнены, што больш не сустрэнем спадарожніка, тым больш ён нам зразумелы і тым больш мы шчырыя з нім. Мы як быцам уваходзім у яго скуру, у яго сутнасьць.
Ці не нагадвае нам гэта нешта? Гэта ж подабнае на то, што зрабіў Гасподзь — Ён увайшоў у нашу сутнасьць, цалкам увайшоў — у самую плоць нашу. Але Ён зрабіў гэта, каб назаўсёды застацца з намі — » Я з вамі ва ўсе дні да сканчэньня веку». Ён не сыходзіць на наступным прыпынку.
Мы павінны вучыца гэтаму — разумець таго, хто побач. І добра ведаць, што ты заўтра сам можа будзеш у такім становішчы, у такім грэху, якога нават і не ўяўляў сябе. І магчыма дзеля нашых агрубелых сэрцаў самы просты шлях — гэта досьвіт свайго асабістага падзення. Калі мы ня здольны да зніжэньня, то прыйдзецца падаць. Можа мы згінем.Але можа і ўзнясемся на шмат сколькі ўзроўняў разуменьня іншага. Які ўжо стане нават ня іншым. Вось як перамагаецца пекла. Бо мае рацыю філёзаф Сартр, які казаў:» Пекла гэта іншыя». Такім пераможцам пекла і стаў бацька ў эвангельскай прытчы. А старэйшы брат, наадварот, стаў палонным пекла. Бо родны брат застаўся дзеля яго незразумелым, «іншым»… Можа як раз і таму, што застаўся з бацькам і ня зьведаў на ўласнай скуры, як гэта — страціць сябе і зноў знайсьці сябе.

Калі воўк састарыцца, ён павінен знайсьці сродак, как памерці без праблемаў дзеля стаі. Лепш за ўсё — дакончваць жыццё ў самоце.

Не… мы не ПАміраем, мы ЗАміраем… Раз.. два..тры.. замры! Ну як поза? Утульна? Вось табе і пекла)

Паводле Лукаша 18
9 Сказаў таксама да некаторых, якія былі ўпэўненыя ў сабе, што яны праведныя, і прыніжалі іншых, наступную прытчу:
10 два чалавекі ўвайшлі ў храм памаліцца: адзін фарысэй, а другі мытнік.
11 Фарысэй, стаўшы, маліўся сам сабе так: Божа! дзякую Табе, што я не такі, як іншыя людзі, рабаўнікі, крыўдзіцелі, блудадзеі, альбо як гэты мытнік:
12 пашчуся два разы на тыдзень, даю дзесяціну з усяго, што набываю.
13 А мытнік, стоячы воддаль, не адважваўся нават падняць вочы да неба; але, б’ючы сябе ў грудзі, казаў: Божа! будзь міласэрны да мяне, грэшніка!
14 Кажу вам, што гэты пайшоў у дом свой апраўданы болей, чым той: бо кожны, хто ўзьвялічвае сам сябе, паніжаны будзе, а хто паніжае сябе, узвысіцца.

Звычайна дастаецца нашаму беднаму фарысею… Нават у самой службе ён к як толькі не клянецца. А вось што бачым у Эвангельлі: «гэты пайшоў у дом свой апраўданы болей, чым той»… Гэта кажа нам, што не такі ўжо прапашчы гэты фарысей..
Тым больш, што за гэтым прама напісана: «кожны, хто ўзьвялічвае сам сябе, паніжаны будзе, а хто паніжае сябе, узвысіцца».…
А вазвысіцца магчыма ня толькі праз самадавольства зробленнымі «у імя Божае» справамі, але і нават пакаяньнем… Бо цяпер, калі ўжо ўсе ведаюць гэту прытчу, гэта так проста:»Вось я.. нічого не зрабіў добрага… але я ж не тыя вон фарысеі, што нейція запаветывыконваюць… пагарджаюцца гэтым… а я лепш за іх… бо няма мне чым пагарджацца.. я каюсь! Вось! і таму я мытарь, лепшвй за вас!»
Фарысейства мытаря… Яно так утульна дзеля нас… Вядома ж — рабіць ня трэба нічога.. бей сябе іў грудзі… Ці ня так глядзіць, бывае, прваслаўны на пратэстанта? «Вось яны якія добрыя… ва ўсім… ну нічога… у нас затое.невядомае ім па ўзроўню пакаяньне..»
І яшчэ. Будзем памятаць, што і мытар, і фарысей кожны са сваім апраўданьнем «пайшлі ў дом свой»… А там што? Можа той, хто быў меньш апраўданы, павялічыць сваё апраўданьне ў шмат разоў больш, чым той, хто выйшаў із царквы з большым патэнцыялам… Бо пакаяньне менавіта само патрабуе спраў. І калі іх няма, няма і апраўданьня, сколькі ня бей сябе у грудзі…

ЧЫТАЙЦЕ ТАКСАМА

Віншую ўсех хрысьціян, якія трымаюцца старога стылю, з вялікім сьвятам Стрэчаннья Гасподняга!

Паводле Лукаша 2
22 А калі споўніліся дні ачышчэньня іхняга паводле закона Майсеевага, прынесьлі Яго ў Ерусалім, каб явіць Госпаду,
23 як прадпісана ў законе Гасподнім, каб усякае дзіцятка мужчынскага полу, якое размыкае ўлоньне, было прысьвечана Госпаду;
24 і каб прынесьлі ў ахвяру, паводле сказанага ў законе Гасподнім, дзьве галубкі альбо два птушаняты галубіныя.
25 Тады быў у Ерусаліме чалавек, імем Сымон. Ён быў муж праведны і пабожны, чакаў суцяшэньня Ізраілевага; і Дух Сьвяты быў на ім.
26 Яму было прадказана Духам Сьвятым, што ён ня ўбачыць сьмерці, пакуль ня ўбачыць Хрыста Гасподняга.
27 І прыйшоў ён па натхненьні ў храм. І калі бацькі прынесьлі Дзіцятка Ісуса, каб выканаць над Ім законны абрад,
28 ён узяў Яго на рукі, праславіў Бога і сказаў:
29 сёньня адпускаеш раба Твайго, Уладыка, паводле слова Твайго, зь мірам;
30 бо бачылі вочы мае збавеньне Тваё,
31 якое Ты ўгатаваў перад абліччам усіх народаў,
32 сьвятло на асьвятленьне язычнікаў, і славу народу Твайго Ізраіля.
33 А Язэп і Маці Ягоная дзівавалі ад сказанага пра Яго.
34 І дабраславіў іх Сымон, і сказаў Марыі, Маці Ягонай: вось, ляжыць Гэты на ўпадак і на ўзвышэньне многіх у Ізраілі і на азнаку нязгодаў, —
35 і Табе Самой зброя пратне душу, — каб адкрыліся помыслы многіх сэрцаў.
36 І была таксама Ганна прарочыца, дачка Фануілава, з роду Асіравага, якая дажыла да глыбокай старасьці, пражыўшы з мужам ад дзявоцтва свайго сем гадоў,
37 удава гадоў васьмідзесяці чатырох, якая не адыходзіла ад храма, постам і малітваю служачы Богу дзень і ноч.
38 І яна, у тую самую гадзіну падышоўшы, славіла Госпада і казала пра Яго ўсім, хто чакаў ратунку ў Ерусаліме.
39 І калі яны зрабілі ўсё паводле закона Гасподняга, вярнуліся ў Галілею, у горад свой Назарэт.
40 А Дзіця расло і мацавалася духам, напаўняючыся мудрасьцю; і мілата Божая была на Ім.

Гэта адно з самых сьветлых і адначасова супярэчлівых сьвятаў праваслаўнай царквы.
Перш за ўсё, няма адназначнага меркаваньня, якое ж гэта сьвята — гасподскае ці багародзічнае. Хто у цзнтры — Божая Маці, якая прыйшла ў храм дзеля ачышчэньня ці Гасподзь, якога ўздымае і аб якім адназначнае меркаваньне Сымон? У службе ёсьць элемэнты як гасподскага, так і багародзічнага сьвятаў.
І вось у самом сэнсе… Тэма сьвята — Сустрэча. Сустрэча Бога і чалавека. Сустрэча чалавека з чалавекам на вышіні духоўнага ўзросту…
І разам — тэма сустрэчы як варажбы, «дурнога вока», супраць якога асвяшчоныя сьвечы і вада. Забабоны. Двувер’е, якое чорнай плямай ляжыць і не змываецца з гтстарычнага праваслаўя… У кніжцы дзеля сьвятароў пачатку 20-га стагодзя сказана адназнасна — асвяшчэньне сьвеч — гэта забабон, які трэба пераадольваь… У пачатку 21-га стагодзя — гэта прыстойны царкоўны чын, які надрукаваны у афіцыйным Трэбніку…
Нам цяпер ня столькі патрэбна Сустрэча, сколькі забарона ад сустрэчы… Гэта малітва супраць таго, гэта супраць гэтага… Гэты сьвяты дапамагае у гэтай справе, той у цяжкай хваробе…
Сёньня адзін хлопчык, які дапамагае ў алтары, на маё пытаньне, чым ён заняты, мне адказаў: «Я малюся…» Я здівіўся, бо мне падавалася, што ён проста ня ведае, куды сябе падзяваць.. «А што гэта — малітва?» — я яго запытаў… Спачатку ён зусім не зразумеў пытаньня.. а поты сказаў, што гэта «Багародзіце Дева…», «Ойча наш…» Больш сказаць нічога ня здолеў… Хаця маці яго самая-самая «вацеркаўленая»…
Вось як яўна выпадае з нашай увагі простая ісціна, што малітва — гэта перш за ўсё СУСТРЭЧА… І наогуле… Сустрача пачатак і канец таго ўсяго, што завецца мэтай і сэнсам жыцьця…

Чытайце таксама

Мая пяцігадовая дачка прысніла, што танчыць яна харавод з маленькім яе сябрам Коленькай, а таксама з… Лукашенка і Пуціным.
«Лукашенка мяне моцна трымае за руку, а Пуцін усё выпускае і выпускае руку Коленькі… Я кажу Пуціну : » Трымайце яго мацней, ён жа яшчэ маленькі…»
Можа гэта нейкае адкрыццё? Я бачу тут, напрыклад, па меньшай меры дзьве высновы, адна, як бывае, добрая, а другая — дрэнная…
1. Добрая — Пуцін нас ня вельмі трымае, а можа у рэшце рэшт і не атрымае.
2. Дрэнная — мёд сувэрынітэту вельмі падгоркаваны дзёгцем Лукашенкаўскай дыктатуры, якая нас яшчэ збіраецца моцна і моцна трымаць.
Можа ёсць сэнс і ў тым, што Коленька гэта будучы жаўнер…))